چه آموزشهایی تا امروز به این گروه داده شده؟ (خلاصهٔ جهانی)
سازمانهای بینالمللی و بانک جهانی بستری آموزشی و کارگاههای ظرفیتسازی برای مدیران عمومی توسعه دادهاند تا هوش مصنوعی را بهعنوان ابزاری برای بهبود خدمات عمومی، کارایی و سیاستگذاری بفهمند — همراه با تاکید بر چالشهایی مثل شکاف مهارتی و ضعف دادهها. World Bank
برنامههای آموزشی سازمان ملل (UN SDGLearn / UNDP) و یونیسکو دورههای رایگان/نیمهعمیق برای «هوش مصنوعی در بخش عمومی» و «توانمندسازی کارمندان دولت» راهاندازی کردهاند تا مفاهیم، ریسکها و مسیرهای حکمرانی مسئولانه را آموزش دهند. UN SDG:Learn+1
انجمنها/شبکههای محلی (مثلاً کنفرانس شهرداران یا انجمنهای محلی) با مشارکت بخش خصوصی (مثلاً Google) راهنمای عملی و کارگاههای طراحی استراتژی شهری برای پذیرش AI تولید کردهاند تا شهرداران و مدیران شهری بتوانند «کارگاه پذیرش AI» برگزار کنند. United States Conference of Mayors
نهادهای دولتی مانند GSA (آمریکا) و مؤسسات دانشگاهی دورههای اجرایی برای مدیران دولتی طراحی کردهاند که شامل مباحث فنی پایه، حریم خصوصی، امنیت، و موارد استفاده عملی (مثلاً Copilot در دولت) است. coe.gsa.gov+1
برگزاری کورسهای اختصاصی برای مدیران سازمانی/شهرداری/استانداری
دلیلها کوتاه:
تصمیمگیری در حوزهٔ AI نیاز به فهم مدیریتی و نه فقط فنی دارد (رولها، مخاطرات، تامین مالی، پیمانکاری، حاکمیت داده). World Bank
دورهٔ اختصاصی میتواند موارد مورد نیاز سازمان محلی را پوشش دهد (قابل اجرا، مقررات محلی، اولویتهای خدمات شهری). United States Conference of Mayors
ترکیب «تئوری + کارگاه عملی + تدوین نقشهٔ راه سازمانی» بهترین بازگشت سرمایه را دارد (یادگیری قابل اعمال فوری). coe.gsa.gov
پیشنهاد شیوهٔ اجرا (فرمت پیشنهادی)
مخاطب هدف: معاونین، مدیران کل، روسای ادارات عملیاتی، مدیران IT، مدیران تحول دیجیتال، مدیران حقوقی/حاکمیت.
فرمت: ترکیب «دو روز فشرده اجرایی» یا «۸–۱۲ هفته برنامهٔ بلوکی» به همراه ۳ جلسهٔ منتورینگ و یک پروژهٔ نهایی (Action Plan / Pilot).
روش آموزشی: جلسات تعاملی + مطالعات موردی شهری/استانی + کارگاههای عملی (prompt engineering، استفاده از Copilot/assistant، داشبوردهای تصمیمگیری) + جلسات سیاستگذاری و حاکمیت. National League of Cities+1
سرفصل پیشنهادی (قابل چاپ و اجرا — برای «برنامهٔ 5 روزه اجرایی» و همچنین قابل گسترش به یک دورهٔ 8–12 هفتهای)
هر ماژول: هدف یادگیری کوتاه + خروجی عملی (deliverable)
روز 0 — مقدمه و آمادهسازی پیشمطالعه
پیشمطالعه: مقالات کوتاه درباره اصول AI، نمونههای کاربردی شهری، سیاستنامههای بنیادین.
فرم کوتاه سنجش نیاز سازمان (چه سرویسهایی اولویت دارند).
ماژول 1 — مفاهیم پایه و چشمانداز (۹۰ دقیقه)
چیستی AI، انواع: ML، Deep Learning، Generative AI، تفاوتهای عملی برای دولت.
محدودهٔ انتظارات و «چه کاری AI نمیتواند انجام دهد».
(خروجی: خلاصهٔ 1 صفحهای برای هیئترئیسه). coe.gsa.gov
ماژول 2 — موارد کاربرد در بخش عمومی و شهرداریها (۲ ساعت)
فهرست موارد کلیدی: خدمات شهروندی، ترافیک، مدیریت فاضلاب/زیرساخت، برنامهریزی شهری، بهداشت عمومی، تحلیل شکایات.
مطالعات موردی واقعی و درسآموختهها.
(خروجی: نقشهٔ اولویتبندی موارد کاربرد سازمانی). Oracle+1
ماژول 3 — حاکمیت داده، حریم خصوصی و اخلاق (۲ ساعت)
اصول حاکمیت داده، حریم خصوصی، تفکیک دادههای حساس، شفافیت الگوریتمی، مخاطرات تبعیض.
قوانین/چارچوبهای بینالمللی و توصیهها برای سیاستگذاری محلی.
(خروجی: چکلیست حاکمیتی 10 بندی برای پروژههای AI). World Bank+1
ماژول 4 — خرید و همکاری با پیمانکاران / مدیریت ریسک قرارداد (۱.۵ ساعت)
RFP مناسب برای پروژههای AI، معیارهای انتخاب تأمینکننده، نکات انعقاد قرارداد، حفظ مالکیت داده.
(خروجی: الگوی بندهای قراردادی مهم برای RFP). coe.gsa.gov
ماژول 5 — معماری عملیاتی و دادهای برای شهرداریها (۱.۵ ساعت)
دادهها از کجا بیایند، کیفیت داده، پلتفرمهای اشتراکگذاری داده بین ادارات، امنیت.
(خروجی: نقشهٔ دادهٔ سازمانی سطح بالا).
ماژول 6 — کارگاه عملی: ابزارهای ساده تا متوسط (۳ ساعت)
استفادهٔ عملی از Copilot/ChatGPT/داشبوردهای BI برای تولید گزارش، دستهبندی شکایات، تولید متن و پاسخهای خودکار.
آموزش prompt engineering مختصر برای مدیران (چطور از AI مثل یک همکار استفاده کنند).
(خروجی: ۲–۳ مثال عملی برای کاربرد در روزمره). National League of Cities+1
ماژول 7 — برنامهریزی استراتژیک و تدوین نقشهٔ راه (۲ ساعت)
تدوین چشمانداز AI، معیارهای موفقیت (KPIs)، انتخاب پروژهٔ پایلوت با کمترین ریسک و بیشترین تاثیر.
(خروجی: طرح 6–12 ماههٔ پیادهسازی + فاز پایلوت). United States Conference of Mayors
ماژول 8 — مدیریت تغییر سازمانی و توانمندسازی کارکنان (۱.۵ ساعت)
مهارتهای لازم کارکنان، برنامهٔ آموزش داخلی، فرهنگیسازی استفادهٔ مسئولانه از AI.
(خروجی: برنامهٔ آموزشی 3 ماهه برای کارکنان).
ماژول 9 — ارزیابی ریسک، نظارت و حسابرسی مدلها (۱.۵ ساعت)
شاخصهای ریسک، روشهای مانیتورینگ، فرایندهای بازبینی و گزارشدهی.
(خروجی: چارچوب نظارت 5 مرحلهای).
ماژول 10 — پروژهٔ نهایی/کاپستون (نصف روز تا ۱ روز)
هر گروه یک Action Plan برای سازمان/شهرشان ارائه میدهد: هدف، پروژهٔ پایلوت، KPIها، منابع مورد نیاز، ریسکها.
(خروجی: ارائهٔ ۱۰ دقیقهای + سند ۲ صفحهای).
پیشنهاد درباره مدت و میزان عمق
Executive sprint (2 روز): ماژولهای 1–3، 5، 7 و یک کارگاه عملی کوتاه — مناسب برای هیئترئیسه و مدیران ارشد.
Program (5 روز فشرده یا 8–12 هفتهای بلوکی): همهٔ ماژولها + منتورینگ و پروژهٔ پایانی — مناسب برای تیم مدیریتی و تیمهای پیادهسازی.
Follow-up: منتورینگ 3 جلسهای و یک بازدید 3–6 ماهه برای بررسی اثرگذاری و اصلاح نقشهٔ راه. UNDP+1
منابع آموزشی پیشنهادی برای استفاده/ارجاع (راهنما و دورهها)
دورههای UN SDGLearn / UNDP برای بخش عمومی (مقدماتی تا میانی). UN SDG:Learn+1
راهنماها و کارگاههای World Bank درباره نقش AI در حکومت. World Bank
نمونههای راهنما و کارگاه از US Conference of Mayors / Google برای شهرداریها. United States Conference of Mayors
منابع عملی GSA و دورههای دانشگاهی اجرایی (مثلاً Georgia Tech) برای کارکردهای تخصصی